Halide Edip Adıvar kimdir? Hayatı, biyografisi, eserleri, romanları, dili, analtış biçimi, okuduğu okullar, romanları, kişilik özellikleri, karakteri, dili kullanış tarzı hakkında bilgiler.

Halide Edip Adıvar (1884 – 1964) Hayatı, Eserleri Biyografisi

Hayatı

Ben iki türlü yazıcıyım: Bir romancı, bir de küçük hikaye, küçük mensur şiir muharriri. Romancılıkta mutlak, zihnimde mevzumun planını yaparım. Bütün vakayı tekarrür eder; mesela hakim vasıflar nasıl olacak? Ötekiler etrafnda nasıl yaşayacaklar?

Milli edebiyatımızın ünlü kadın romancısıdır. İstanbul’da Beşiktaş’ta doğdu. Bursa Reji müdürü Mehmet Edip Bey’in kızıdır. Annesini küçük yaşta kaybetti. Üsküdar Amerikan Kız Kolejini bitirdi (1901). Özel olarak Filozof Rıza Tevkik’ten edebiyat, sosyoloji, felsefe; Salih Zeki’den matematik dersleri aldı. Mısır’ı, İngiltere’yi gezdi (1909). İstanbul Kız Öğretmen Okulu’nda, Kız Lisesi’nde, Vakıp Okulları’nda öğretmenlik; Beyrut, Lübnan, Şam’da Türk Kız Okulları Genel Müfettişliği yaptı (1910 – 1917).

Üniversitede Batı Edebiyatı okuttu (1918 -1919). İzmir’in Yunanlılarca işgali üzerine Fatih ve Sultanahmet (6 Haziran 1919) mitinglerindeki söylevleriyle İstanbul halkını coşturdu. İngilizlerin öfkesini kabarttığı için başta Mustafa Kemal olmak üzere, altı kişiyle birlikte, o da idama mahkum edildi ve Anadolu’ya kaçtı (1919). Milli Mücadele’ye katılarak Sakarya ve Dumlupınar savaşlarına iştirak etti. Rütbesi başçavuşluğa kadar yükseldi.Cumhuriyetin ilanından sonra, ilk kocası Salih Zeki’nin ölümüyle evlendiği Adnan Adıvar’la Avrupa’ya gitti (1924). Fransa, İngiltere, Amerika, Hindistan Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde İngiliz dili ve edebiyatı profesörü oldu (1940). İzmir milletvekili seçildi (1950 -1954). Ömrünün son yılları yine İstanbul Edebiyat Fakültesi edebiyat profesörlüğü ile edebi çalışmalar arasında geçti. İstanbul’da öldü (9 Ocak).

Halide Edip Adıvar’ın Edebi kişiliği, üslubu, dili

 Halide Edip Adıvar, Milli edebiyat ile Yeni Lisan tartışmaları sırasında sade, yeni bir dille ortaya çıkar. Romantizmden realizme doğru bir gelişme gösterir. Çeşitli dergilerde çıkan inceleme ve hikayeleriyle tanınmış sonrasında romanlarıyla dikkati çekmiştir. Romanlarında ilkin aşk temasını, kadın psikolojisini işler sonra Türkçülük, milliyetçilik ve memleketçilik konularına yönelir. Daha sonra kişileri içinde yaşadıkları olay çevresinde, geleneklere, göreneklere göre karakter yaratır. Kadın kahramanları sembol derecesinde yüksek, çarpıcı, etkileyiciir. Roman olayları, çoğunlukla İstanbul’da kendi yaşadığı zamanda geçer Üslubu pek akıcı değildir; alışılmışın dışında bir cümle yapısı tutuk, bazen bozuk bir anlatımı vardır. Şivesindeki aykırılığıa rağmen düşüncelerin sağlam olmasına dikkat eder. Halide Edip Adıvar; anı, hikaye, eleştiri, inceleme, makale, mensur şiir, roman, tiyatro, edebiyat tarihi ve çeviri türlerinde eserler vermiştir.

Halide Edip Adıvar’ın Eserleri

Romanları:

1. Heyula (1909-İ974), 2. Râlk’ln Annesi (1909, 1924), 3. Sevlyye Tallb (1910), 4. Handan (1912), 5. Yeni Turan (1912), 6. Son Eseri (1913,1909,1939), 7. Mev’ut Hüküm (1917. 1919). 8. Ateşten Gömlek (1922, 1923), 9. Kalp Ağrısı (1924), 10. Vurun Kahpeye (1923, 1926), 11. Zeyno’nun Oğlu (1927,1928), 12. Sinekli Bakkal (1935,1936), 13. Yolpalas Cinayeti (1936), 14. Tatarcık (1938, 1939), 15. Sonsuz Panayır (1946), 16. Döner Ayna (1953), 17. Âkile Hanım Sokağı (1958, 1975), 18. Kerim Usta’nın Oğlu (1958,1974), 19. Sevda Sokağı Komedyası (1959, 1971), 20. Çare saz (1961, 1972), 21. Hayat Parçaları (1963).

Hikayeleri:

1. Harap Mâbedier (1911), 2. Dağa Çıkan Kurt (1922), 3. Kubbede Kalan Hoş Sadâ (1974), 4. izmir’den Bursa’ya (İçindeki üç hikaye yazara aittir, 1963,1970).
Tiyatro eserleri:

1. Kenan Çobanları (1918), 2. Maske ve Ruh (1937).

Hâtıraları:

1. Mor Salkımlı Ev (1951,1955; İngilizce neşri “Memoirs” 1926), 2. Türk’ün Ateşte İmtihanı (Milli Mücâdele Hâtıraları, Hayat mecmuası’nda 1962; İngilizce neşri “The Turkish ordeal”. 1928).

Diğer eserleri:
1. İngiliz Edebiyatı Tarihi (3 cilt, 1940-49), 2. Türkiye’de Şark-Garp ve Amerikan Tesirleri (1954,1955; İngilizce ve Urduca’ya da çevrildi). 2. Gazete ve mecmualardaki diğer incelemeleri, fikrî yazıları ve tercümeleri.