6.sınıf cümlede anlam konusunun anlatımı ve örnekleri. 6. sınıf Türkçe cümlede anlam konusunun özeti, ders notları 6. sınıf seviyesine göre anlatılmıştır
Cümle Nedir?
Bir duyguyu, bir düşünceyi, olayı dile getiren söz ya da söz gruplarına cümle denir.
Bir ifadenin cümle niteliği taşıyabilmesi için mutlaka yükleminin olması gerekmektedir.
Örnekler:
- Ben seninle (cümle değildir, yüklem yok bu nedenle ifade tamamlanmamıştır.)
- Geliyorum. (Yüklemdir, bir ifade bildiriyor bu sebeple cümledir.)
Şimdi konunun temel alt başlıklarına bir bakalım…
Cümle Nedir?
Bir duyguyu, bir düşünceyi, olayı dile getiren söz ya da söz gruplarına cümle denir.
Bir ifadenin cümle niteliği taşıyabilmesi için mutlaka yükleminin olması gerekmektedir.
Örnekler:
- Ben seninle (cümle değildir, yüklem yok bu nedenle ifade tamamlanmamıştır.)
- Geliyorum. (Yüklemdir, bir ifade bildiriyor bu sebeple cümledir.)
Şimdi konunun temel alt başlıklarına bir bakalım…
Cümlede Anlam Konu Anlatımı
Cümle Nedir?
Bir duyguyu, bir düşünceyi, olayı dile getiren söz ya da söz gruplarına cümle denir.
Bir ifadenin cümle niteliği taşıyabilmesi için mutlaka yükleminin olması gerekmektedir.
# Örnekler:
# Ben seninle (cümle değildir, yüklem yok bu nedenle ifade tamamlanmamıştır.)
# Geliyorum. (Yüklemdir, bir ifade bildiriyor bu sebeple cümledir.)
Şimdi konunun temel alt başlıklarına bir bakalım…
Cümlede Anlam Özellikleri
1. Öznel ve Nesnel Anlatım
Öznel Anlatım: Anlatımın kişisel görüş ve ifadelere yer vererek yapılmasıdır. Bu anlatımlarda kişinin kendi görüşü, düşüncesi yer alır.
# Örnekler:
# Hava çok soğuk.
# Seni seviyorum.
# Öğretmenimiz dersi iyi anlatıyor.
# Küresel ısınmanın Allah belasını versin.
Nesnel Anlatım: Anlatımın kişisel görüş ve ifadelere yer vermeden yapılmasıdır. Burada olan olduğu gibi verilir, kişisel yorumlar yapılmaz.
# Örnekler:
# Çocuklar kitap okuyor.
# Bu sınıfta sekiz kişi var.
# Çocuklar kitap okuyor.
# Osmanlı Devleti 1299’da kurulmuştur.
Cumhuriyet 29 Ekim 1923’te ilan edilmiştir.
2. Neden Sonuç Cümleleri
Neden sonuç cümlelerinde olay ya da durumun gerçekleşmesi bir nedene bağlıdır. Hangi nedenle sorusundan da yararlanabiliriz sebep sonuç cümleleri için.
# Örnekler:
# Yağmur yağdığından dolayı ıslandım. (Hangi nedenle ıslandım?)
# Derse geç kalınca öğretmen baya bir kızdı bana. (Hangi nedenle kızı?)
# Komşuların bu olaya tepkisiz kalması beni çok sinirlendiriyordu. (Hangi nedenle sinirlendiriyordu?)
3. Koşul Sonuç Cümleleri
Koşul sonuç cümlelerinde ise bir olay ya da durumun gerçekleşmesi başka bir olay ya da duruma bağlıdır.
# Örnekler:
# Parayı veren düdüğü çalar. (Düdüğü çalmanın koşulu=parayı vermek)
# Şemsiyeni yanına alırsan ıslanmazsın. (Islanmamanın koşulu=şemsiyeyi yanına almak)
# Benimle gelirsen seni çok mutlu edeceğim.
4. Amaç Sonuç Cümleleri
Bu cümlelerde bir amaç söz konusudur. Burada gerçekleşen iş ya da durum bir amaç doğrultusunda gerçekleşmektedir. Bu cümlelerde hangi amaçla sorusunun cevabını bulabiliriz.
# Örnekler:
# Sınavı kazanmak için yıllardır çalışıyorum.
# Para kazanabilmek için çok çalıştım.
# Öğretmenin gözüne girebilmek için her sabah erkenden geliyorum.
Amaç sonuç ve neden sonuç cümleleri arasındaki fark nedir?
Neden sonuç cümlelerinde iş ya da durumun gerçekleşmesi bir nedene bağlı olarak gerçekleşir, amaç sonuç cümlelerinde ise bir amaca bağlı gerçekleşir.
5. Karşılaştırma Cümleleri
En az iki varlığın benzer ya da farklı yön özelliklerinin birbiriyle kıyaslandığı cümlelerdir.
# Örnekler:
# Sınıfın en uzun boylu öğrencisi Serkan’dır.
# Gün geçtikçe zayıflıyorum.
# Türkiye’nin en kalabalık ili İstanbul’dur.
# Bu okul bizim okuldan daha başarılı.
6. Olasılık Cümleleri (İhtimal)
Olacağı net bir şekilde belli olmayan durum ya da olayların yaşanmasının umulduğu ya da beklendiği anlamını taşıyan cümlelerdir. Belki, galiba, zannederim, sanki, olabilir, olmalı, olmuştur, bence gibi ifadeler bu cümlelerde görülebilmektedir.
# Örnekler:
# Bu yaz Zambia’ya gidebilirim.
# Bu akşam işe geç kalabilirim.
7. Tahmin Cümleleri
Akla, sezgilere, gözlemlerimize ya da eldeki bazı bilgilere göre olacak bir şeyin önceden tahmin edilerek ifade edilmesidir.
# Örnekler:
# Öğretmen sınıfa girmiştir.
# Geç kaldık; sanırım o gitmiştir. (Çıkmış sorulardan)
Tahmin ve olasılık cümleleri arasındaki fark nedir?
Tahmin cümlelerinde önceden elde edilen tecrübelerden yola çıkılarak bir tahmine varılırken; olasılık cümlelerinde böyle bir durumdan ziyade iki farklı durumun olup olmama durumu vardır, olabilir de olmayabilir de.
Tahmin cümlelerinde ise tecrübelerden dolayı bir emin olma anlamı vardır.
8. Yakınma Cümleleri
Bir olay, durum ya da kişilerden duyulan rahatsızlığı dile getiren cümlelerin taşıdığı anlamdır. Bir nevi şikayet anlamı taşıyan cümlelerdir diyebiliriz.
# Örnekler:
# O kadar hediye aldım ama bir mesaj atmadı.
# O kadar toplumsal sorun karşısında bir sanatçı kalkıp da sesini çıkarmıyor.
# Beden dersin bari zayıf olmayaydı be oğlum.
9. Sitem Cümleleri
Bir kişi ya da kişilerin yapmış olduğu hata ya da hataların kişinin, kişilerin kendisine ifade edildiği cümlelerdir.
# Örnekler:
# Partiye Kezban’ı bile çağırmış beni çağırmamışsın.
# Yahu o kadar iyiliğimiz dokundu sana bir kere arayıp sormadın.
# Hayat bize mutlu olma şansını vermedi sevgilim.
Yakınma ve sitem cümleleri arasındaki fark nedir?
Yakınma cümlelerinde şikayet başkasına anlatılırken, sitem cümlelerinde sitem, sitem duyulan kişinin kendisine anlatılır.