6. Sınıflar Sıfatlar (Ön ad) Konu Anlatımı ve Örnekler

6. Sınıf Türkçe dersi için hazırladığımız 6. sınıf Sıfatlar konu anlatımı ve örneklerinin yer aldığı konu anlatımı yazımızı okuyacaksınız. Sıfatlar konusu ile ilgili olarak aklınıza takılan konuları yorum atarak bizlere sorabilir en kısa sürede aklınıza takılan konu hakkında çözümler bulabilirsiniz.

6. Sınıf Sıfatlar  (Ön ad) Konu Anlatımı ve Örnekler

KONU BAŞLIKLARI

A ) Sıfat Çeşitleri

1. Niteleme Sıfatları
2. Belirtme Sıfatları
   1. İşaret Sıfatları
   2. Sayı Sıfatları
   3. Belgisiz Sıfatlar
   4. Soru Sıfatları

B) Sıfatların Anlam Özellikleri

1. Sıfatlarda Küçültme
2. Sıfatlarda Pekiştirme
3. Sıfatlarda Derecelendirme

Sıfatlar, isim soylu sözcüklerin genellikle önüne gelerek onları niteleyen ya da belirten sözcüklerdir. Sıfatlar genel anlamda ikiye ayrılır. Yukarıda belirtildiği gibi  sıfatlar Niteleme Sıfatları ve Belirtme sıfatları olmak üzere ikiye ayrılır, şimdi bunları tek tek inceleyelim:

Sıfatlar kaça ayrılır? Sıfat çeşitleri nelerdir?

1. Niteleme Sıfatları

İsimleri renk, durum, biçim yönünden niteleyen sözcükler niteleme sıfatlarıdır.

İsme sorulan “Nasıl?” sorusuna cevap verirler.

Örnekler:

İyi insanın, sözüne güvenin. (Nasıl insan? İyi )

Becerikli bir kardeşim var, elinden her iş geliyor. (Nasıl kardeşim? Becerikli)

Güzel günler, zorlu duraklardan geçer sevdiğim.

Sana kırmızı renk çok yakışıyor.

Not: Özel isimlere gelen ünvan, saygı, meslek adları da niteleme sıfatı olarak kabul edilir.

Doktor Ezgi Bakar Hanım / Avukat Sena Kırdağ

2. Belirtme Sıfatları

İsimleri, işaret, sayı, belgisizlik (belirsizlik), soru yoluyla belirten sözcüklerdir. Kendi içerisinde dörde ayrılır:

1. İşaret Sıfatları
2. Sayı Sıfatları
3. Belgisiz Sıfatlar
4. Soru Sıfatları

2.1. İşaret Sıfatları:

İşaret sıfatları isimleri işaret yoluyla belirten sözcüklerdir.

İsimlere sorulan “Hangi?” sorusuna cevap verirler.

Bu, şu, o, öteki, beriki…

Örnekler:

Bu araba tam bana göre. (Hangi araba? Bu)

Şu çocuğun yaptığına bir bakın! (Hangi çocuğun? Şu)

Bunu bırak, öteki elbise sana daha çok yakıştı. (Hangi elbise? Öteki) Bunu sözcüğü ismin yerini tuttuğu için zamirdir.

Not: İşaret Sıfatları tıpkı diğer belirtme sıfatları gibi isimleri belirtir ve ek almazlar. Ek alırlarsa sıfat olmaktan çıkarlar.

2.2. Sayı Sıfatları

İsimleri sayı yoluyla belirten sıfatlara sayı sıfatları denir.

Sayı sıfatları da kendi içerisinde dörde ayrılır. Bunlar:

2.2.1. Asıl Sayı Sıfatları:

İsimleri tam sayı olarak belirten sayı sıfatlarıdır.

İsme sorulan “Kaç?” sorusuna cevap verirler.

Örnekler:

Üç kişi geldi. (Kaç kişi? Üç)

Yarın okula başka okuldan on dokuz öğrenci gelecek. (Kaç öğrenci? On dokuz)

2.2.2. Sıra Sayı Sıfatları:

İsimleri sayı yoluyla belirten ve isme sorulan “Kaçıncı?” sorusuna cevap veren sıfatlardır.

Örnekler:

Benim altıncı hissim oldukça kuvvetlidir. (Kaçıncı hissim? Altıncı)

Beşinci soruyu anlayan var mı? (Kaçıncı soruyu? Beşinci)

2.2.3. Üleştirme Sayı Sıfatları

Bu sıfatlar sayılara gelen “-ar, -er” ekleriyle yapılır. Eşitlik, paylaşım vb. anlamlar taşır.

İsimlere sorulan “Kaçar?” sorusuna cevap veren sıfatlardır.

Örnekler:

Bu sıradan üçer kişi gelsin. (Kaçar kişi? Üçer)

Yedişer kişilik gruplar halinde yürüyorduk. (Kaçar kişilik? Yedişer)

Not: Üleştirme sayı sıfatları daima yazı ile yazılır.  (Altışar= doğru /  6’şar = yanlış)

2.2.4. Kesir Sayı Sıfatları

İsimleri kesirli ifadelerle belirten sayı sıfatlarına denir.

İsimlere sorulan “Kaçta kaç?” sorusuna cevap verirler.

Örnekler:

Bu ay benzine beşte bir oranında zam geldi. (Kaçta kaç oranında? Beşte bir)

Bu satıştan yüzde sekiz kar etmiş. (Kaçta kaç kar? Yüzde sekiz)

Not: Yarım ve çeyrek sözcükleri isimleri belirttiklerinde kesir sayı sıfatı olurlar.

Yarım ekmek döner bana yetmez.

Çeyrek altının fiyatı uçtu gitti.

2.3. Belgisiz Sıfatlar

İsimleri belirsizlik yoluyla belirten sözcüklerdir. Bazı, kimi, birkaç, birçok, her, tüm…

Örnekler:

Bazı insanlar bu yaptıklarımı anlayamıyor.

Kimi zamanlar bu hisse ben de kapılıyorum.

Not: Bir sözcüğü, herhangi bir anlamında kullanılıyorsa belgisiz sıfat, sayı olarak kullanılıyorsa sayı sıfatı olarak kabul edilir.

Bir gün sen de gerçeği göreceksin. (Belgisiz sıfat)

Bir gün sonra kargom geliyor. (Sayı sıfatı)

2.4. Soru Sıfatları

Soru sıfatları, isimleri soru yönüyle belirten sözcüklerdir. Soru sıfatlarının yer aldığı cümlelerin cevabında yine bir sıfat olur. Yani soru sıfatlarının cevapları yine bir sıfattır.

Nasıl, kaç, kaçıncı, kaçar, hangi, nasıl, ne kadar, ne…

Örnekler:

Bu soruyu çözmek için hangi yöntemi kullandın? (Şu yöntemi)

Toplantıya kaç kişi geldi? (Üç kişi)

Seninle ne gün buluşalım? (Şu gün)

Nasıl bir araban olsun istersin? (Hızlı araba)

Yukarıdaki soru sıfatlarının yer aldığı soru cümlelerine verilen cevaplarda sıfatların yer alması, bizlere o soru sözcüklerinin soru sıfatı olduğunu göstermektedir.

Not:  Soru sıfatlarıyla, soru zamirlerini karıştırmamak gerekiyor. Hangi, kaç, ne gibi soru sıfatlarını, hangisi, kaçı, ne gibi soru zamirleriyle karıştırmamalıyız.

Hangi çocuk bizimle gelmek istedi? (Şu çocuk, soru sıfatı.)

Hangisi bizimle gelmek istedi? (Şu, soru zamiri)

Not: Bir isim birden fazla sıfat çeşidini birlikte alabilir. Yani hem niteleme sıfatını hem belirtme sıfatını birlikte alabilir.

Örnek: Güzel bir gün geçiriyoruz. (Güzel, niteleme sıfatı / bir, belgisiz sıfat)

Sıfatlarda Anlam Özellikleri

1. Sıfatlarda Küçültme:

Sıfatlarda küçültme -ca, -ce, -cık, -cik, -cuk, -cük ve -(i)msi, -(i)mtrak ekleriyle yapılır. Eklendiği sözcüğe “e yakın” anlamı katar.

Örnekler:

Büyükçe bir ev istiyorum. (Büyüğe yakın.)

İrice bir kavun aldım. (İriye yakın.)

Mavimsi bir rengi var. (Maviye yakın.)

2. Sıfatlarda Pekiştirme

Sıfatlarda pekiştirme anlamı iki şekilde yapılır.

→ Pekiştirme harfleri kullanılarak yapılan pekiştirmeler. (PıRaSaM)

Bembeyaz bir gelinlik giymişti.

Sapsarı bir elbise almıştı kendine.

→ Aynı sözcüğün tekrarıyla yapılan pekiştirmeler:

Yeni yeni elbiseler almış kendine.

Gıcır gıcır ayakkabıları vardı.